۱۷ شهریور ۵۷ – چرا ۱۷ شهریور ۵۷ جمعه سیاه نام گرفت؟ | وقایع سال ۵۷

 در طول تاریخ روزهای بسیاری وجود دارد که جایگاه خاصی در ذهن مردم یافته است. روزهایی مانند قیام ۱۵ خرداد ، شهادت مظلومانه فرزند امام ، انقلاب ۵۷ و یا هشت سال دفاع مقدس. در میان تمام این روزهای تلخ و شیرین ، قیام ۱۷ شهریور ۵۷ در میان مردم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. روز مهمی که نه تنها میدان ژاله ، بلکه تمام خیابان های منتهی به آن آکنده از جمعیتی بود که برای نشان دادن اعتراض و گرفتن حق خود به خیابان ها آمده بودند. برای اینکه بدانیم ۱۷ شهریور چه روزی است و در این روز در میدان ژاله قدیم چه اتفاقی افتاد ، توجه شما را به ادامه مقاله جلب می کنیم.

در حالی که حکومت پهلوی در تاریخ ۲۸ مرداد ۵۷ به مناسبت کودتای ۲۸ مرداد و برای نشان دادن این که دولت موقعیت محکم و قدرتمندی دارد ، در حال برگزاری مراسم بزرگداشت بود ، آتش سوزی در سینما رکس در آبادان که طبق شایعات به دست ساواک صورت گرفته بود ، باعث ایجاد بحران های جدی در حکومت شد. چند روز پس از از این اتفاق دولت آموزگار مجبور به استعفا شد. پس از این واقعه در تاریخ ۴ شهریور ۵۷ ، محمد رضا پهلوی به شریف امامی که فرزند رئیس مجلس سنا بود ، دستور داد تا دولت جدیدی با شعار آشتی ملی ایجاد کند.

قیام ۱۷ شهریور ۵۷ | آرین سیستم

کمی بعد از این اتفاق ، در تاریخ ۱۳ شهریور سال ۵۷ ، راه پیمایی در روز عید فطر تبدیل به تظاهراتی بزرگ علیه حکومت پهلوی شد. این اتفاقات و تظاهرات هم چنان تا روز شانزدهم شهریور ادامه داشت. تظاهرات وسیع مردم در ۱۶ شهریور باعث ایجاد ترس و وحشت در حکومت پهلوی شد. شریف امامی که مدت کوتاهی بود نخست وزیری کشور را بر عهده داشت ، به دستور محمد رضا پهلوی در تهران و سایر شهرهای مهم کشور مانند مشهد ، اصفهان ، تبریز و قم حکومت نظامی اعلام کرد. شریف امامی که تصور می کرد با انجام کارهایی مانند تغییر تاریخ از شاهنشاهی به شمسی می تواند رضایت مردم را به دست آورد ، متوجه اشتباه خود شد و سریع عکس العمل نشان داد و دستور داد از تجمع مردم در مکان های عمومی جلوگیری به عمل آید. و ارتشبد اویسی که در قیام ۱۵ خرداد ۴۲ نقش مهمی در ارتش رژیم شاهنشاهی داشت ، به عنوان فرمانده نظامی در تهران منصوب شد.

در هفده شهریور سال ۵۷ چه اتفاقی افتاد؟

تظاهر کنندگان در تهران که از سیزده شهریور اعتراضات خود را آغاز کرده بودند ، در روز ۱۷ شهریور ۵۷ مطابق روزهای گذشته به خیابان ها آمدند. فرمانده نظامی حکومت شاهنشاهی در این روز در اعلامیه ای اعلام کرد که جهت برقراری نظم و آرامش مردم از صبح ۱۷ شهریور ۵۷ به مدت شش ماه حکومت نظامی برقرار است. ارتشبد اویسی برای تحکیم قدرت رژیم و جلوگیری از اعتراضات مردم ، واحد های تحت سلطه خود را در مکان ها و میادین تهران مخصوصا میدان ژاله که تجمع و اعتراضات مردم بیشتر از نقاط دیگر بود ، مستقر ساخت. در ساعت ۷:۳۰ صبح ۱۷ شهریور ۵۷ جمعیت بسیاری در میدان ژاله و خیابان های اطراف آن مستقر شدند. آن طور که شواهد نشان می داد ، نیروهای نظامی شاهنشاهی قصد متفرق کردن مردم را نداشتند و فقط از طریق بلندگو به مردم اعلام می کردند که حکومت نظامی است و نباید تجمع کنند. پس از این که به دستور یکی از روحانیون که رهبری مردم را بر عهده داشت مردم بر زمین نشستند ، فرماندهان نظامی دستور بستن راه های عبور را دادند. پس از بستن راه ها ، نیروهای نظامی شروع به تیر اندازی در خیابان های اطراف کردند و هنگامی که مردم به سمت میدان هجوم آوردن شروع به بستن رگبار بر روی آن ها کردند و در چند ثانیه صدها نفر از مردم بی گناه به شهادت رسیدند. پس از این اتفاق مردم به سرعت مجروحان را به بیمارستان منتقل می کردند و تمام بیمارستان های شهر مملو از مجروحان حادثه میدان ژاله در ۱۷ شهریور ۵۷ بود. این خبر به سرعت میان مردم پیچید و باعث افزایش نفرت مردم از رژیم شد و ۱۷ شهریور جمعه ی سیاه نام گرفت. روزهای بعد روزنامه های مختلف مانند روزنامه اطلاعات سال ۵۷ یا روزنامه کیهان سال ۵۷ ، شروع به نوشتن مطالبی در مورد اتفاقاتی که باعث شد در میدان ژاله جمعه سیاه اتفاق بیفتد ، کردند و اسامی شهدای ۱۷ شهریور را منتشر کردند.

کاربران گرامی سایت آرین سیستم برای افزایش کیفیت مطالب از جمله مقالات نرم افزار حسابداری و اتوماسیون اداری ما رو از اظهار نظرات خود بهره مند سازند.

پیامدهای اتفاقات ۱۷ شهریور ۵۷

اتفاقاتی که در ۱۷ شهریور ۵۷ در میدان ژاله تهران رخ داد ، تاثیرات و پیامدهای بسیاری به دنبال داشت. حکومت پهلوی که تصور می کرد با ایجاد حکومت نظامی مانع تجمع مردم می شوند فهمید که شیوه درستی را در پیش نگرفته است و با سرکوب مردم نمی تواند به اهداف خود برسد. هم چنین ۱۷ شهریور ۵۷ ، باعث ایجاد یک شکاف عمیق میان مردم و حکومت شد و باعث شد تلاش مردم برای سرنگونی رژیم بیشتر و عمیق تر شود. هم چنین این اتفاقات باعث متزلزل شدن ارتش و از بین رفتن وجهه آن در میان مردم شد ، چرا که ارتش در هر کشوری به منظور دفاع از کشور و جلوگیری از نفوذ بیگانگان ایجاد می شود ، در حالی که در این روز ارتش در کنار حکومت در مقابل مردم ایستاد و شروع به کشتار آن ها کرد. یکی دیگر از پیامدها ، افزایش روز افزون اعتراضات و تضعیف دولت بود ،  بسیاری از سرمایه داران با دیدن این شرایط و ادامه اعتراضات مردم از ادامه فعالیت در ایران هراس داشتند و شروع به خارج کردن سرمایه های خود از ایران کردند ، این کار هزینه های سنگینی بر کشور وارد کرد و باعث افزایش بیکاری و کاهش ذخایر ارزی شد.

پیامدهای اتفاقات ۱۷ شهریور ۵۷ | آرین سیستم

نتیجه گیری

بی شک اتفاقات و قیام ۱۷ شهریور ۵۷ را می توان نقطه عطفی در مبارزات و اعتراض های مردم در برابر رژیم پهلوی دانست. کشتار مردم بی گناه توسط ارتش رژیم شاهنشاهی باعث شناخت این رژیم توسط تمام مردم و مصمم شدن آن ها برای ادامه اعتراض ها شد. البته در این میان باید به رهبری و هدایت مردم توسط امام خمینی اشاره کرد که نقش به سزایی در ادامه اعتراض ها و در نهایت سرنگونی رژیم شاهنشاهی داشت. هم چنین اتفاقات ۱۷ شهریور ۵۷ نشان دهنده این است که در صورتی که هر حکومتی همراه با مردم نباشد و به خواسته های آن ها بی توجه باشد دیر یا زود قدرت خود را از دست می دهد و به سرنوشت دولت هایی مانند رژیم شاهنشاهی دچار خواهد شد.